Kolenboer
Informatie over het beroep, opleidingen, competenties, arbeidsmarkt en meer...
Inhoudsopgave
Beroep kolenboer
• Handel in kolen
• Stoken op kolen
• Wat deed een kolenboer:
• Kolen verkopen
• Film: De laatste kolenboer:
Opleidingen tot kolenboer
Bedrijven waar een kolenboer werkzaam kan zijn
Competenties kolenboer
Arbeidsmarktperspectief en doorgroeimogelijkheden als kolenboer
Arbeidsvoorwaarden en salaris kolenboer
Eigen bedrijf starten als Kolenboer
Boekhoudprogramma vergelijken Kolenboer
Beroep kolenboer
Een kolenboer was een handelaar die kolen verkocht aan particulieren en bedrijven. Het beroep kolenboer bestaat inmiddels niet meer, maar was vroeger een belangrijk beroep. Het was de kolenboer die kolen verkocht, zodat mensen hun huis konden verwarmen. De meeste kolenboeren verkochten de kolen per mud in kolenzakken. Een mud is een oude maat, die tegenwoordig niet meer officieel gebruikt wordt, maar nog steeds voorkomt, zoals in het gezegde "ik zit mudvol". Een mud staat voor een inhoud van honderd liter, maar dit kon per regio verschillen. De kolenboer bracht de kolen rond door het gebruik van paard-en-wagen. Na de oorlog maakten kolenboeren steeds vaker gebruik van een vrachtwagen. Een kolenboer kon bij veel huishoudens de kolen rechtstreeks vanaf de straat lossen in zogenaamde kolenkelders. De belangrijkste werkzaamheden van een kolenboer waren dus het thuis bezorgen van kolen, zodat mensen hun huis konden verwarmen. Met de opkomst van aardgas is het beroep kolenboer snel uitgestorven. Het beroep kolenboer was aan te merken als zware arbeid en smerig werk. In sommige gevallen was een kolenboer ook werkzaam als olieboer. In dat geval verkocht een kolenboer naast kolen stookolie, zoals petroleum. Petroleum is een brandstof die gebruikt kan worden om huizen mee te verwarmen. Net zo als kolen gebruiken mensen tegenwoordig bijna geen stookolie meer om hun huis te verwarmen. Het leveren van stookolie was voor veel kolenboeren een nieuwe bron van inkomsten nadat huishoudens gestopt waren met het stoken van kolen. Binnen Nederland worden kolen alleen nog gebruikt in grote energiecentrales om stroom op te weken. Een groot nadeel van het stoken van kolen is de milieuvervuiling. Kolen worden gewonnen uit kolenmijnen, die ook binnen Nederland te vinden waren. Binnen Nederland zijn de mijnen tegenwoordig gesloten en worden er dus geen kolen meer gewonnen. Het beroep kolenboer is uitgestorven en komt niet meer voor.
Handel in kolen
Een kolenboer was dus een handelaar in kolen. De kolen kocht een kolenboer in van een mijnbouwbedrijf, die verantwoordelijk waren voor het winnen van kolen. Net zo als het beroep kolenboer komt het beroep mijnwerker binnen Nederland niet meer voor. Zoals eerder omschreven gebruiken huishoudens geen kolen meer om huizen te verwarmen. Een belangrijke toevoeging hierbij is dat er nog wel huishoudens zijn, die stoken op stookolie. Dit betreft meestal huizen, die zich op een afgelegen locatie bevinden. Denk bijvoorbeeld aan boerderijen, die niet aangesloten zijn op het aardgasnetwerk. De belangrijkste reden dat het beroep kolenboer niet meer voorkomt, is de ontdekking van aardgas in de bodem. Na de ontdekking van aardgas werden ook de kolenmijnen gesloten. Het stoken op kolen is tegenwoordig omstreden, omdat dit veel milieuvervuiling veroorzaakt. Ook energiecentrales die stoken op kolen staan onder steeds meer druk om te sluiten. Ook het verwarmen en koken door middel van aardgas staat tegenwoordig onder druk door de opkomst van windmolens en warmtepompen.
Stoken op kolen
De meeste huizen, herbergen en andere gebouwen waren vroeger voorzien van een kolenkelder. Het was de kolenboer, die de kolen vanaf straat via een glijbaan in de kolenkelder kan laten vallen. Om de kolen vanuit de kolenkelder naar de kachel te kunnen verplaatsen maakten mensen gebruik van een kolenkit. Dit was een speciale emmer, die taps toeloopt, zodat de kolenkit gemakkelijk geleegd kon worden. Tegenwoordig zien we de kolenkit soms nog staan in huizen als paraplubak. Voor de opkomst van kolen was het gebruikelijk om te stoken op turfblokken.
Wat deed een kolenboer:
- Het inkopen van kolen.
- Het verkopen van kolen.
- Het bezorgen van kolen.
- Het eventueel verkopen van stookolie.
Kolen verkopen
Kolenboeren verkochten in het verleden de kolen per mud. De term mud heeft geen betrekking op gewicht, maar op inhoud. Het was een inhoudsmaat van 100 liter, maar het gewicht van kolen in een mud lag doorgaans rond de vijftig kilo. Tegenwoordig komt de maataanduiding mud eindelijk niet meer voor. Kolenboeren werkten vaak met zware zakken of kisten met kolen en maakten gebruik van transportmiddelen zoals karren, vrachtwagens of zelfs schepen, afhankelijk van de locatie en de omvang van de onderneming.
Film: De laatste kolenboer:
Opleidingen tot kolenboer
Een kolenboer had niks te maken met mogelijke opleidingen. Een kolenboer was een ondernemer, die over een commerciële en dienstverlenende instelling moest beschikken. Het werken als kolenboer kon verder aangemerkt worden als ongeschoolde arbeid. Wel was het belangrijk dat een kolenboer kon paardrijden.
Bedrijven waar een kolenboer werkzaam kan zijn
Een kolenboer was in de meeste gevallen werkzaam als ondernemer en niet voor bedrijven. De meeste kolenboeren hadden vaste wijken, waarbinnen ze werkzaam waren.
Competenties kolenboer
De belangrijkste competentie van een kolenboer was dat je fysiek gezond moest zijn. Dit was belangrijk, omdat het dragen van kolenzakken zwaar is. Een andere belangrijke competentie waren je communicatieve vaardigheden. Dit heeft vooral betrekking op het klantencontact. Algemeen belangrijke woorden waren energie, dienstverlening, service, doorzettingsvermogen, plannen en organiseren.
Arbeidsmarktperspectief en doorgroeimogelijkheden als kolenboer
Er is geen arbeidsmarktperspectief meer voor het beroep kolenboer. In het verleden was het arbeidsmarktperspectief van een kolenboer goed te noemen. Mensen waren sterk afhankelijk van de kolenboer. Vroeger was er veel werkgelegenheid in de kolenindustrie, omdat bijna alle huishoudens kolen nodig hadden. Er waren als kolenboer verder geen echte doorgroeimogelijkheden, anders dan het uitbouwen van het aantal klanten.
Arbeidsvoorwaarden en salaris kolenboer
Arbeidsvoorwaarden en salaris als kolenboer zijn ook niet van toepassing omdat het beroep niet meer bestaat. In vroegere dagen bepaalde de kolenboer meestal zijn eigen arbeidsvoorwaarden omdat deze doorgaans werkzaam was als zelfstandig ondernemer. De kolenboer maakte meestal maar een kleine winst op de verkochte kolen, maar kon zeker voldoende verdienen wanneer deze voldoende kolen wist te verkopen. Het werk als kolenboer was zeker zwaar en ongezond te noemen, omdat het tillen van de kolen en het kolenstof een aanslag waren op het lichaam.
Eigen bedrijf starten als Kolenboer
Als startende zzp'er is het, na de inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KvK), ook belangrijk om na te denken over de juiste verzekeringen. Afhankelijk van het type bedrijf en werkzaamheden kunnen verschillende belangrijke verzekeringen relevant zijn als Kolenboer, waaronder:
- Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)
- Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB)
- Beroepsaansprakelijkheidsverzekering (BAV)
Boekhoudprogramma vergelijken Kolenboer
Gebruik een online boekhoudprogramma voor uw adminstratie. Mijnzzp.nl helpt u als Kolenboer bij het maken van een keuze uit de verschillende programma's.
Klik hier om boekhoudsoftware te vergelijken voor een Kolenboer.
Mijnzzp.nl