Je wilt aan de slag als zelfstandig ondernemer. Dan heb je ongetwijfeld wel eens gehoord van een ondernemingsplan. Misschien kun je niet wachten om jouw ideeën op papier te zetten. Of zie je er juist als een berg tegenop. Veel ondernemers vragen zich dan ook af of het verplicht is om een ondernemingsplan te maken. In veel gevallen niet, maar soms wel. Los daarvan, is het altijd slim om er één te schrijven. Een ondernemingsplan schrijven is overigens niet makkelijk en alle relevante informatie moet opgenomen worden. We leggen je uit hoe het zit.
Om maar direct antwoord op de vraag te geven: nee, een ondernemingsplan schrijven is niet verplicht. Tenminste, niet voor de Kamer van Koophandel of de Belastingdienst. Je kunt je gewoon inschrijven en gaan ondernemen zonder businessplan. Maar heb je startkapitaal nodig van externe financierders? Dan is een ondernemingsplan maken wél noodzakelijk. Afhankelijk van de kredietaanvraag kan een ondernemingsplan verplicht zijn. Je ondernemingsplan heb je dan nodig om kredietverstrekkers te overtuigen van je business model. Een goed ondernemingsplan moet ook ingaan op de eigen sterke en zwakke punten. Dit doe je bijvoorbeeld door het integreren van een SWOT-analyse.
Inhoudsopgave
Investeerders willen weten of ze hun geld terugzien
Wat is een ondernemingsplan?
Een ondernemingsplan is altijd zinvol
Wat zijn de onderdelen van een ondernemingsplan?
Het schrijven van een ondernemingsplan
• Bedrijfsvisie
• Wat is je drive?
• Doelstellingen
• Marktonderzoek
Financieel plan
• Waar kijken banken en andere investeerders naar?
• Marketingplan
• Algemene gegevens en juridische zaken
Hoe moeilijk is het maken van een ondernemingsplan?
• Schrijf niet alleen op wat je al weet
Welke ondernemers hebben te maken met een ondernemingsplan?
Stel jezelf de volgende vragen
Tips bij het maken van een ondernemingsplan
Mijn ondernemingsplan is af, en nu?
Inspelen op verandering
Vergroot je kans op succes met een ondernemingsplan
Investeerders willen weten of ze hun geld terugzien
Dat is eigenlijk heel logisch. De bank of andere investeerders willen weten met wie ze in zee gaan en wat de kans van slagen is van jouw bedrijf. Want het geld dat zij inbrengen, moet uiteindelijk wel terugverdiend worden. Je ondernemingsplan helpt investeerders inzien of dat gaat lukken, voor ze je krediet verstrekken.
Wat is een ondernemingsplan?
Je ondernemingsplan is kort gezegd het strategische plan van je bedrijf. Je beschrijft hierin hoe je jouw bedrijf wilt opzetten, hoe het zit met de financiering van je bedrijf en hoe en wanneer je winst verwacht te maken.
Een ondernemingsplan is altijd zinvol
Je kunt je dan ook voorstellen dat het altijd zinvol is om een goed doordachte bedrijfsstrategie te hebben. Of je nu wel of niet te maken hebt met externe financiering. Ondernemen is niet iets wat je zomaar even doet. Met een goed ondernemingsplan laat je zo min mogelijk aan het toeval over en vergroot je daardoor je kans op succes.
Wat zijn de onderdelen van een ondernemingsplan?
We kunnen dit het best uitleggen aan de hand van de onderdelen van een ondernemingsplan. Alhoewel de precieze onderdelen verschillen per bedrijf, zijn de hoofdonderdelen als volgt:
- Bedrijfsvisie.
- Doelstellingen.
- Marktonderzoek.
- Financieel plan.
- Marketingplan.
- Algemene gegevens en juridische zaken.
Het schrijven van een ondernemingsplan
Het is belangrijk dat je ondernemingsplan ingaat op de belangrijkste punten. Daarnaast is het van groot belang dat je inspeelt op de behoefte en wensen van je doelgroep. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door het toevoegen van een marketingplan naast het businessplan. Het marketingplan kun je eventueel ook zelf maken, maar het marketingplan kun je ook laten uitvoeren door een externe organisatie.
Bedrijfsvisie
Waarom richt je dit bedrijf op? Voor wie? Wat wil je ermee teweeg brengen? Zorg dat je dit helder en bondig formuleert. Ook al is je visie in je hoofd misschien al scherp, het loont om dit op papier te zetten. Je visie is de koers van je onderneming. De fundering waarop je bedrijf wordt gebouwd. Wie zijn visie nu helder formuleert, kan straks makkelijker besluiten nemen. Daarnaast helpt een duidelijke visie je, mocht je werknemers in dienst nemen. Hierdoor weten ze waar je bedrijf voor staat en kunnen ze daarnaar handelen.
Wat is je drive?
Omschrijf ook wie de oprichters zijn van je bedrijf en wat de rolverdeling is. Wanneer je op zoek gaat naar externe financierders, vertel je in je businessplan ook iets meer over jezelf. Je drive, je vaardigheden en waarom jij ondernemer wilt worden. Want investeerders willen wel weten met wie ze te maken hebben en wat ze van je kunnen verwachten.
Doelstellingen
Geen bedrijf zonder doelen. Wat wil je met je bedrijf bereiken? Dit hoeft niet alleen maar een winstdoelstelling te zijn. Mogelijk wil je het welzijn van anderen verbeteren of een innovatie op de markt brengen. Door je doelen op papier te formuleren kijk je enerzijds kritisch hoe haalbaar ze zijn. Anderzijds zijn je doelen als een stok achter de deur. Ze helpen je gemotiveerd te blijven. Want je doelen zijn er natuurlijk om te behalen.
Marktonderzoek
Jij kunt zelf wel overtuigd zijn van jouw idee, maar zijn anderen dat ook? Wie zijn je potentiële klanten? Hoe groot is de markt? Is er veel concurrentie? Is er vraag naar jouw product? Daar kom je achter dankzij marktonderzoek. Een belangrijk onderdeel van jouw businessplan! Want zonder klanten, is de kans klein dat je jouw doelen bereikt.
Het is mogelijk dat je idee niet haalbaar blijkt te zijn. Of je ontdekt dat je meer moet inspelen op service dan op prijs, vanwege aanwezige concurrentie. Marktonderzoek gebruik je dan ook als basis voor je marketing.
Financieel plan
Ondernemen kost geld. Uiteindelijk moet het natuurlijk geld opleveren. In je financieel plan staat hoeveel geld je nodig hebt, hoe je geld gaat verdienen en wanneer je dit verwacht. Allereerst breng je hiervoor in kaart wat de kosten zijn van het starten van jouw bedrijf. Heb je veel startkapitaal nodig? Of kun je jouw bedrijf starten zonder kapitaal? Mocht je veel startkapitaal nodig hebben, kun je dit dan zelf inbrengen of heb je investeerders nodig?
Vervolgens maak je een inschatting van wat het bedrijf zal gaan opbrengen. Doe dit niet alleen voor het komende jaar, maar maak een inschatting voor meerdere jaren. Denk hierbij aan een realistische inschatting van de kasstroom, een winst-en-verliesrekening en de balans. Omschrijf vervolgens wanneer jij denkt het break-even punt te bereiken. Oftewel: vanaf wanneer ga je winst maken met je bedrijf?
Waar kijken banken en andere investeerders naar?
Banken en andere investeerders kijken vooral naar het totaalplaatje. Daarnaast moeten de cijfers kloppen. Hiervoor berekenen de meeste kredietverstrekkers de gemiddelde boekhoudkundige rentabiliteit. De gemiddelde boekhoudkundige rentabiliteit staat ook wel bekend als de return on investment (ROI) van je onderneming. Het berekenen van de GBR is ook mogelijk door het gebruiken van onze GBR calculator.
Marketingplan
Je weet nu waar je bedrijf voor staat, welke doelen je wilt bereiken, wat je daarvoor nodig hebt en hoe de markt eruit ziet. Tijd om dit samen te laten komen in je marketingplan! Oftewel: hoe ga je jouw product of dienst aan de man brengen?
Hiervoor kijk je onder andere naar je doelgroepen, de grootte van de markt, de concurrentie en welke externe kansen en bedreigingen er zijn binnen de markt. Wat wil je doelgroep? Wat zijn hun behoeftes? Hoe speelt jouw product of dienst daarop in? Denk goed na over de toegevoegde waarde van wat jij verkoopt.
Kijk ook naar je naar de interne sterktes en zwaktes van je bedrijf en hoe dit zich verhoudt tot concurrenten. Bepaal de prijs die je gaat hanteren en je verkoopstrategie. Zie hiermee een positie in de markt te veroveren, waardoor mensen voor jou kiezen in plaats van de concurrent.
Algemene gegevens en juridische zaken
Tot slot zet je algemene gegevens en juridische zaken in je ondernemingsplan. Zoals je persoonsgegevens en de locatie van je bedrijf. Maar ook zaken als de rechtsvorm, hoe het zit met verzekeringen, vergunningen en verplichtingen. En vergeet het plan voor je oude dag niet.
Hoe moeilijk is het maken van een ondernemingsplan?
Al met al komt er dus heel wat kijken bij het maken van een ondernemingsplan. Maar hoe complex je plan is, verschilt per onderneming. Het hangt af van je bedrijf en je financieringsbehoefte. Hoe meer startkrediet je nodig hebt, hoe hoger het risico voor investeerders. Je begrijpt dat het dan meer voeten in de aarde heeft om investeerders te overtuigen van de haalbaarheid van jouw idee.
Schrijf niet alleen op wat je al weet
Indien je geen investeerders zoekt, bepaal je zelf hoe complex jij je plan maakt. Maar let erop dat je niet alleen opschrijft wat je al weet. Het schrijven van een ondernemingsplan dwingt je juist om onderzoek te doen. Om verder te kijken dan je neus lang is. Dát is wat een ondernemingsplan krachtig maakt. Je krijgt nieuwe inzichten en gooit je oorspronkelijke idee wellicht over een andere, betere boeg. Of je raakt juist volledig overtuigd van de haalbaarheid van je idee. Dat geeft je aan de ene kant rust en aan de andere kant nog meer motivatie.
Welke ondernemers hebben te maken met een ondernemingsplan?
Een ondernemingsplan is dus niet verplicht, indien je geen krediet aanvraagt. Maar in alle gevallen, is een ondernemingsplan zinvol. Hoe ver je hier in gaat, is voornamelijk afhankelijk van twee dingen:
- Hoeveel startkrediet heb je nodig?
- Hoeveel risico loop je?
Stel jezelf de volgende vragen
- Weet je al hoe je aan klanten gaat komen?
- Heb je jouw visie, missie en bedrijfsstrategie op papier staan?
- Weet je wat je moet doen, om financiële tegenslagen op te vangen?
- Heb je je doelen voor de komende 5 jaar scherp?
- Heb je binnen 5 jaar externe financierders nodig?
- Weet je wanneer je winst gaat maken?
Is het antwoord op één of meer van deze vragen nee, dan is het slim om een ondernemingsplan te maken.
Tips bij het maken van een ondernemingsplan
Nu je weet of een businessplan voor jou van belang is en waarom, is het tijd om aan de slag te gaan! Een veelgemaakte fout van ondernemers is dat ze starten, maar al snel door de bomen het bos niet meer zien. Daarom geven we je een aantal tips en aandachtspunten bij het maken van jouw businessplan:
- 1 Gebruik voorbeelden en templates: Het is altijd fijn om een voorbeeld te gebruiken. Natuurlijk is ieder plan uniek, maar een voorbeeld geeft je een idee hoe jouw plan eruit kan zien. Er bestaan verschillende templates, vaak zelfs per branche. Deze kun je invullen aan de hand van jouw bedrijfsidee en onderzoeken. Wie googelt op ‘voorbeeld ondernemingsplan’ vindt een legio aan handige voorbeelden, waaronder die van ikgastarten.nl.
- 2 Besteed het uit: Ben je niet zo’n goede schrijver? Je hoeft je plan niet volledig zelf te schrijven. Zet de hoofdlijnen op papier en laat een ervaren tekstschrijver er een helder en goedlopend verhaal van maken. Ook voor het financiële plan is het geen gek idee om onderdelen uit te besteden, mocht dit niet je sterkste punt zijn. Klop daarvoor aan bij een accountant of boekhouder.
- 3 Doe het niet alleen: Los van onderdelen uitbesteden, is het slim om anderen om hulp en advies te vragen. Bijvoorbeeld een ervaren ondernemer die het klappen van de zweep kent. Of maak een afspraak bij de bank om je op weg te helpen. Vergeet ook vrienden en familie niet. Praten over je bedrijf geeft je nieuwe inzichten. Iemand mee laten lezen met je plan voorkomt dat je jezelf blind staart.
- 4 Gebruik het Business Model Canvas: Al velen gingen je voor bij het schrijven van een ondernemingsplan. In de loop der jaren zijn er dan ook handige methodes ontwikkelt, die helpen je plan op papier te krijgen. Eén daarvan is het Business Model Canvas. Hiermee maak je een businessplan op een A4. Alle bovengenoemde onderdelen komen erin voor, maar dan kort samengevat. Het kan helpen om te starten met een schets, waarbij je dit Business Model Canvas invult aan de hand van wat je nu denkt te weten. Dit geeft je enige houvast. Vervolgens ga je deze veronderstellingen toetsen door onderzoek te doen. Waar nodig schaaf je ze bij, tot je uiteindelijk je definitieve businessplan hebt.
Mijn ondernemingsplan is af, en nu?
Een ondernemingsplan maak je niet om in de kast te leggen, zelfs niet als je hem alleen voor jezelf maakt. Blijf het plan als leidraad gebruiken. Volg je je koers nog? Handel je nog naar je visie? Komen je doelen in zicht? Pak je plan erbij als je een belangrijke beslissing moet maken. Daardoor weet je of de keuze zal bijdragen aan je doelstellingen en of hij past binnen de waarden van je bedrijf.
Inspelen op verandering
Natuurlijk ligt je ondernemingsplan niet zo vast als cement. De wereld om ons heen verandert snel. Mogelijk verandert jouw markt, zijn er nieuwe kansen of bedreigingen. Juist dankzij een goed ondernemingsplan kun je hier beter op inspelen en mogelijk je koers wijzigen. Op doordachte manier.
Vergroot je kans op succes met een ondernemingsplan
Al met al is een ondernemingsplan maken dus een goed idee. Het kost tijd, maar vergroot je kans op succes aanzienlijk:
- Je kan in gesprek met financierders.
- Je bespaart jezelf uiteindelijk tijd.
- Je maakt weloverwogen keuzes.
- Je raakt minder snel afgeleid.
- Het geeft je rust.
- Het helpt je beslissingen nemen.
- Je maakt een goede start.
Of je er nu om staat te springen of er tegenop ziet: uiteindelijk pluk je er de vruchten van.
Het is als zzp'er niet strikt noodzakelijk om een ondernemingsplan te maken. Dit is afhankelijk van het bedrijf en de financieringsbehoefte.
Het is in ieder geval wel belangrijk om voor jezelf een duidelijk stappenplan te maken.
Mijnzzp.nl