Bedrijven passen hun beleid aan als het gaat om het inhuren van zzp’ers. Uit recent onderzoek blijkt namelijk dat bijna de helft van de bedrijven ervoor kiest om minder zelfstandig ondernemers in te schakelen. De belangrijkste reden hiervoor is de strengere handhaving van de wet DBA. Dit zorgt voor onzekerheid bij zowel opdrachtgevers als zzp’ers. In het afgelopen kwartaal maakten zo’n 54.000 zzp’ers de overstap naar een vast of tijdelijk dienstverband. Dat is twee keer zoveel als in eerdere kwartalen. Deze ontwikkeling sluit aan bij een trend die eerder dit jaar al zichtbaar werd. De toegenomen controle op schijnzelfstandigheid lijkt daarmee steeds meer invloed te hebben op de keuzes van ondernemers op de arbeidsmarkt.
Inhoudsopgave
• Wat is de wet DBA?
• Bedrijven worden voorzichtiger
• Van zzp'er naar loondienst
• Hoe nu verder?
Wat is de wet DBA?
De wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) moet schijnzelfstandigheid tegengaan. Oftewel: situaties waarin een zzp’er eigenlijk hetzelfde werk doet als een vaste werknemer, maar zonder de verplichtingen voor de werkgever zoals loonbelasting, premies en ontslagbescherming. In de praktijk komt dit nog vaak voor. De Belastingdienst wil dit soort constructies strenger aanpakken en daarom is de handhaving sinds 2025 aangescherpt.
Bedrijven worden voorzichtiger
Door de striktere handhaving zijn veel bedrijven terughoudender geworden in het inschakelen van zelfstandigen. Zij willen voorkomen dat ze achteraf aansprakelijk worden gesteld voor het betalen van loonheffingen, premies en eventuele boetes. Vooral grotere organisaties, zoals binnen de overheid en in de zorg- en bouwsector, zijn scherper gaan controleren op arbeidsrelaties. Als het werk op structurele basis is en er sprake is van gezag en een arbeidsplicht, dan is de kans groot dat het als dienstbetrekking wordt gezien.
Van zzp'er naar loondienst
De overstap van zelfstandig ondernemerschap naar loondienst kan verschillende vormen aannemen. Sommige zzp’ers kiezen voor een vaste baan bij een werkgever, terwijl anderen via een detacheringsbureau aan de slag gaan. In beide gevallen betekent het een andere manier van werken, met meer zekerheid, maar ook minder zelfstandigheid. Toch blijft de zelfstandigheid voor veel ondernemers een belangrijk punt. De meerderheid van de zzp’ers geeft aan liever zelfstandig te blijven werken. Voor deze groep is het dan ook belangrijk om zich goed te positioneren, hun netwerk te onderhouden en juridisch alles op orde te hebben. De markt verandert, maar dat betekent niet dat er geen ruimte meer is voor zelfstandig ondernemerschap.
Hoe nu verder?
Hoewel de wet DBA al in 2016 werd ingevoerd, bleef handhaving lang achterwege. Sinds kort wordt er echter actief gecontroleerd en worden er waarschuwingen én correcties opgelegd. In veel gevallen krijgen bedrijven nog een herstelperiode om de situatie aan te passen, maar dit maakt het werk voor zzp’ers niet eenvoudiger. De overheid wil uiteindelijk een nieuw stelsel invoeren waarin het voor iedereen duidelijk is wanneer iemand als werknemer of als zelfstandige werkt. Tot die tijd blijven er veel grijze gebieden bestaan. Daarom loont het om kritisch naar je eigen werkwijze en overeenkomsten te kijken.
Mijnzzp.nl