Sinds begin dit jaar is de Belastingdienst strenger gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Opdrachten die eerder zonder problemen als zzp-werk werden gezien, worden nu opnieuw beoordeeld. Als bij een controle blijkt dat een samenwerking feitelijk lijkt op loondienst, kan de opdrachtgever een naheffing krijgen. Vanaf 2026 kunnen daar ook boetes bij horen.
Ondanks deze strengere aanpak is het aantal zzp’ers dat stopt niet toegenomen. Dat blijkt uit recente cijfers van de Kamer van Koophandel. Eind oktober stonden daar circa 1.792.959 zelfstandigen ingeschreven. Dat is zelfs een lichte stijging van 0,2 procent ten opzichte van september.
Geen massale uitstroom van zzp’ers
In de meeste sectoren is geen duidelijke daling van het aantal zzp’ers zichtbaar. Alleen in delen van de zorg en het onderwijs is sprake van een beperkte afname. Van een brede uitstroom als gevolg van de strengere controles is geen sprake.
Inschrijving blijft, werk kan wel afnemen
Wel is er een belangrijke nuance. Wanneer opdrachten tijdelijk wegvallen, schrijven veel zzp’ers zich niet direct uit bij de Kamer van Koophandel. De inschrijving blijft vaak bestaan, omdat uitschrijven en later opnieuw inschrijven als omslachtig wordt ervaren. Daardoor blijft het aantal zzp’ers in de statistieken stabiel, terwijl het aantal opdrachten in de praktijk kan teruglopen.
Het beeld is daarmee genuanceerder dan dat van een massale leegloop. Eerder lijkt sprake van een afvlakking na jaren van sterke groei van het aantal zelfstandigen.
Bouw blijft stabiel ondanks controles
In de bouw, waar ongeveer 230.000 zzp’ers actief zijn, worden inmiddels controles uitgevoerd. Bij sommige bedrijven zijn aanwijzingen gegeven, met mogelijk een naheffing of boete in 2026 als de werkwijze niet wordt aangepast.
Toch blijft het aantal zelfstandigen in de bouwsector grotendeels gelijk. Bedrijven geven aan dat schommelingen meestal samenhangen met afgeronde projecten en niet direct het gevolg zijn van nieuwe regelgeving.
Lichte daling in de zorgsector
In de zorg is wel sprake van een daling, al blijft die beperkt. Tussen november vorig jaar en juli dit jaar nam het aantal zzp’ers in de thuiszorg af met ongeveer 2.570, een daling van 7,8 procent. In de kinderopvang ging het om circa 1.378 zelfstandigen, wat neerkomt op 10 procent. In paramedische beroepen en ziekenhuizen daalde het aantal zzp’ers met ongeveer 1.606, oftewel 2,9 procent.
Grote meerderheid blijft actief
Ondanks deze ontwikkelingen blijft het grootste deel van de zzp’ers actief. De cijfers laten zien dat strengere handhaving vooral leidt tot aanpassing en heroverweging, niet tot een massaal vertrek uit het zelfstandig ondernemerschap.
Mijnzzp.nl